Abstrakt
Celem artykułu jest określenie różnic i podobieństw w zakresie świadomości ekologicznej pomiędzy studentami narodowości polskiej i arabskiej. Badanie przeprowadzono metodą sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem autorskiego formularza ankiety. Objęto nim 418 studentów polskich, reprezentujących 44 uczelnie wyższe oraz 110 studentów arabskich z 7 państw i 40 uniwersytetów. Wykazano, że obydwie grupy posiadają własną, odrębną charakterystykę, choć odnaleźć można również pewne podobieństwa. Największe różnice ujawniają się w zakresie subiektywnej oceny stanu środowiska, rodzajach podejmowanych działań prośrodowiskowych oraz gotowości do wyrzeczeń na rzecz środowiska. Podobieństwa zauważalne są w zakresie deklarowanej wiedzy o środowisku, wykorzystywanych źródłach informacji z tego obszaru oraz opiniach dotyczących najważniejszych zagrożeń środowiskowych. Jako najważniejsze przyczyny zauważonych różnic wskazać należy zróżnicowanie środowiska przyrodniczego w Polsce i na Półwyspie Arabskim, różnice w zakresie zagrożeń i problemów środowiskowych oraz różne uwarunkowania kulturowe (w tym szczególnie religijne) i związane z nimi wartości.
Bibliografia
Barry, W., & Bouvier, G. (2011). Cross-cultural communication: Arab and Welsh students’ use of Facebook. Journal of Arab & Muslim Media Research, 4(2-3), 165-184.
Benaida, M., & Arif, M. (2013). Differences Between Arab World Culture and British Culture Based on Hofstede Dimensions and Their Impact on Web Design. Proceedings of the 11th International Post Graduate Research Conference (IPGRC). https://www.researchgate.net/publication334615368_Differences_Between_Arab_World_Culture_and_British_Culture_Based_on_Hofstede_Dimensions_and_Their_Impact_on_Web_Design
Benedict, R. (1934, 2020). Patterns of Culture. London: Routledge.
Bernaciak, A., Bernaciak, A., & Janicka, M. (2021). The Field of Study as a Factor Differentiating Students Level of Environmental Awareness. Economy and Environment, 77(2), 144-161. https://doi.org/10.34659/2021/2/17
Boca, G. D., & Saraçlı, S. (2019). Environmental education and student’s perception, for sustainability. Sustainability, 11(6). https://doi.org/10.3390/su11061553
Cherdymova, E. I., Afanasjeva, S. A., Parkhomenko, A. G., Ponyavina, M. B., Yulova, E. S., Nesmeianova, I. A., & Skutelnik, O. A. (2018). Student ecological consciousness as determining component of the ecological-oriented activity. Eurasian Journal of BioSciences, 12(2), 167-174.
Franzen, A., & Vogl, D. (2013). Two decades of measuring environmental attitudes: A comparative analysis of 33 countries. Global Environmental Change, 23(5), 1001-1008. http://dx.doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2013.03.009
Franzen, A., & Meyer, R. (2009). Environmental attitudes in cross-national perspective: A multilevel analysis of the ISSP 1993 and 2000. European Sociological Review, 26(2), 219-234. https://doi.org/10.1093/esr/jcp018
Friman, H., Sitbon, Y., Banner, I., Shauli, T., & Einav, Y. (2018). Environmental and Sustainability Studies for Pupils in Elementary Arabic School. International Journal of Innovation, Management and Technology, 9(6), 266-270. https://doi.org/10.18178/ijimt.2018.9.6.823
Gliński, P. (1988). Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego – dotychczasowe wyniki badań. Kultura i społeczeństwo, 32(3), 189-190.
Grodzińska-Jurczak, M. (2004). Environmental Education in Poland – Its Present Status. International Research in Geographical and Environmental Education, 13(3), 251-257.
Harju-Autti, P., & Kokkinen, E. (2014). A Novel Environmental Awareness Index Measured Cross-Nationally For Fifty Seven Countries. Universal Journal of Environmental Research & Technology, 4(4), 178-198.
Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Cultures and Organisations: Software of the Mind. New York: McGraw Hill.
Hollingworth, C. (2015). The Arabs and the West. New York: Routledge.
Inkpen, R., & Baily, B. (2020). Environmental beliefs and their role in environmental behaviours of undergraduate students. Journal of Environmental Studies and Sciences, 10, 57-67. https://doi.org/10.1007/s13412-019-00570-z
Kasprzak, S. (2000). Świadomość ekologiczna jako próg rozeznania zagrożeń środowiska naturalnego. Rocznik Nauk Prawnych, 10(1), 83-106.
Kłos, L. (2015). Świadomość ekologiczna Polaków–przegląd badań. Studia i Prace WNEiZ US, (42/2), 35-44. https://doi.10.18276/sip.2015.42/2-03
Kłos, L. (2014). Wiedza i świadomość ekologiczna studentów. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 330, 182-191.
Kokkinen, E. (2013). Measuring environmental awareness in the world [Master’s Thesis]. University of Oulu.
Kollmuss, A., & Agyeman, J. (2010). Mind the Gap: why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior. Environmental Education Research, 8(3), 239-260.
Manshur, F. M. (2019). The Connection between Arabic and Western Cultures in the Rise of Populism. Humaniora, 31(3), 263-273.
Markowitz, E. M., & Shariff, A. F. (2012). Climate change and moral judgement. Nature Climate Change, 2(4), 243-247.
Marquart-Pyatt, S. T. (2007). Concern for the environment among general public: A cross-national study. Society & Natural Resources, 20(10), 883-898. https://dx.doi.org/10.1080/08941920701460341
Ministerstwo Środowiska i Klimatu. (2021, March 26) Badania świadomości ekologicznej. https://www.gov.pl/web/klimat/badania-swiadomosci-ekologicznej
Nasser, A., Geng, Y., & Al-Wesabi, S. A. (2020). The Prevalence of Smoking (Cigarette and Waterpipe) among University Students in Some Arab Countries: A Systematic Review. Asian Pacific journal of cancer prevention, 21(3), 583-591. https://doi.org/ 10.31557/APJCP.2020.21.3.583
Ozil, E., Ugursal, V. I., Akbulut, U., & Ozpinar, A. (2008). Renewable energy and environmental awareness and opinions: A survey of university students in Canada, Romania, and Turkey. International Journal of Green Energy, 5(3), 174-188. https://doi.org/10.1080/15435070802107025.
Piontek, B., Piontek, F., & Piontek, W. (1997). Ekorozwój i narzędzia jego realizacji. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Pisano, I., & Lubell, M. (2017). Environmental behaviour in cross-national perspective: A multilevel analysis of 30 countries. Environment and Behavior, 49(1), 31-58. https://doi.org/10.1177%2F0013916515600494
Przydatek, G. (2020). Assessment of changes in the municipal waste accumulation in Poland. Environmental Science and Pollution Research, 27, 25766-25773. https://doi.org/10.1007/s11356-020-08943-6
Rydzewski, P. (2016). Changes in Environmental Attitudes in Selected Countries of Central and Eastern Europe. Problemy Ekorozwoju, 11(1).
Sachdeva, S. (2016). Religious identity, beliefs, and views about climate change. Climate Science: Oxford Research Encyclopedias. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190228620.013.335
Skribekk, V., de Sherbinin, A., & Adamo, S. (2020, October 15). How Religion Influences Our Relationship with the Environment. Columbia Climate School. https://news.climate.columbia.edu/2020/10/15/religion-influences-relationship-environment/
Üstün, B., & Celep, B. (2007). The Connection Between Environmental Awareness and Socio-economic And Cultural Structure. Transactions on Ecology and the Environment, 102, 623-631.
Wiest, J. B., & Eltantawy, N. (2015). Mediatisation in the Arab World: A Cross-Cultural Comparison of New Media Use. Online Journal of Communication and Media Technologies, 5(2), 120-142. https://doi.org/10.29333/ojcmt/2509
Xiong, H., Fu, D., Duan, C., Chang’E, L., Yang, X., & Wang, R. (2013). Current status of green curriculum in higher education of Mainland China. Journal of Cleaner Production, 61, 100-105. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.06.033
Zemo, K. H., & Nigus, H. Y. (2020). Does religion promote pro-environmental behaviour? A cross-country investigation. Journal of Environmental Economics and Policy, 10(1), 1-24. https://doi.org/10.1080/21606544.2020.1796820
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Czasopismo Ekonomia i Środowisko