Słowa kluczowe
financial participation
technical infrastructure
public finance
own tasks of the commune
Jak cytować
Abstrakt
REALIZACJA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Z UDZIAŁEM FINANSOWYM MIESZKAŃCÓW GMINY – PRZEGLĄD ROZWIĄZAŃ I OCENA MOŻLIWOŚCI ICH ZASTOSOWANIA
STRESZCZENIE: Partycypacja finansowa mieszkańców gminy w realizacji zadań własnych z zakresu budowy infrastruktury technicznej nie jest zagadnieniem jednoznacznie uregulowanym. W praktyce samorządowej wypracowano co najmniej pięć zasadniczych rozwiązań, zgodnie z którymi tego typu partycypacja się odbywa. Warto jednak nadmienić, że pośrednie lub bezpośrednie finansowe zaangażowanie obywateli w funkcjonowanie ich wspólnoty samorządowej wykracza poza ramy partycypacji rozumianej jako realizacja prawa jednostki lub grupy do uczestniczenia w procesie podejmowania decyzji na różnych szczeblach sprawowania władzy (Wójcicki, 2013). Oznacza ich konkretne zobowiązanie, będące jednocześnie najwyższą formą włączenia społecznego. Oprócz wpływu na sposób realizacji inwestycji mieszkańcy przyjmują także częściową odpowiedzialność za jej powodzenie. Może to stanowić podstawę do późniejszej, większej dbałości o nowopowstałą infrastrukturę.
Przedmiotowe opracowanie ma celu prezentację możliwych instytucji prawnych w oparciu, o które udział finansowy mieszkańców gminy w realizacji jej zadań własnych może zaistnieć. Prezentuje przy tym zarówno potencjalne korzyści jak i zagrożenia jakie mogą wiązać się z zastosowaniem poszczególnych rozwiązań a także potencjał i ograniczenia w ich stosowaniu.
Bibliografia
Act of 05 June 1998, on voivodship self-government (Journal of Laws of 2020 item 1668).
Act of 06 December 2006, on the principles of conducting development policy (Journal of Laws of 2019 item 1295 as amended).
Act of 08 August 1996, on the Council of Ministers (Journal of Laws of 2019, item 1171 as amended).
Act of 11 January 2018 on amendment of certain Acts with the aim to increase the participation of citizens in the process of electing, functioning and controlling certain public bodies of 2018 (Journal of Laws of 2018, item 130).
Act of 12 March 2004, on social aid (Journal of Laws of 2020 item 1876).
Act of 15 September 2000, on the local referendum (Journal of Laws of 2019 item 741).
Act of 19 December 2008, public-private partnership (Journal of Laws of 2020 item 711 as amended).
Act of 20 April 2004 on promoting employment and labour market institutions (Journal of Laws of 2020 item 1409).
Act of 21 August 1997 on real property management (Journal of Laws of 2020 item 1990).
Act of 23 May 1991, on employers’ organisations (Journal of Laws of 2019 item 1809).
Act of 23 May 1991, on trade unions (Journal of Laws of 2019 item 263).
Act of 27 March 2003, on spatial planning and management (Journal of Laws of 2020 item 293 as amended).
Act of 3 October 2008, on disclosure on environmental information, public participation in environment protection and on Environmental impact assessments (Journal of Laws of 2020 item 283 as amended).
Act of 4 September 1997, on government administration (Journal of Laws of 2020 item 1220).
Act of 5 June 1998, on powiat self-government (Journal of Laws, of 2020 item 920).
Act of 6 July 2001 on tripartite committee on social and economic issues and voivodship social dialogue councils (Journal of Laws of 2001, No 100, item 1080 as amended).
Act of 7 June 2001, on common water supply and common wastewater discharge (Journal of Laws of 2017 item 328 as amended).
Act of 8 March 1990, on municipal self-government (Journal of Laws of 2020 item 713 as amended).
Arnstein, S. R. (1975). A working model for public participation. Public Administration Review, 35(1), 70-73. https://doi.org/10.2307/975206
Biga, B. (2016). Zagrożenia wynikające z jednoczesnego wdrażania inicjatywy lokalnej i budżetu obywatelskiego. Ekonomia Społeczna, 1, 41-50.
Biuro Analiz Sejmowych (2019). Konsultacje społeczne jako narzędzie partycypacji publicznej. Opracowanie tematyczne, OT-666. Kancelaria Senatu. Warsaw.
Bończak-Kucharczyk, E. (2021). Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany. Komentarze. LEX/el. (Real Estate Management Act. Comment updated).
Boryczka, E. M. (2015). Partycypacyjne instrumenty zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego. In A. Nowakowska (Ed.). Nowoczesne metody i narzędzia zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym (pp. 39-86), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. http://dx.doi.org/10.18778/7969-530-0.03
Bovaird, T., & Loeffler, E. (2013). We’re all in this together: harnessing user and community co-production of public outcomes. Birmingham: Institute of Local Government Studies: University of Birmingham, 1(2013), 15.
Boyte, H. C. (2004). Everyday politics: Reconnecting citizens and public life. University of Pennsylvania Press.
Callahan, K. (2007). Citizen participation: Models and methods. International Journal of Public Administration, 30(11), 1179-1196.
Chluska, J., & Sikora, E. (2018). Partnerstwo publiczno-prywatne – szanse czy ryzyko? Studia Ekonomiczne, 369, 29-39.
Constitution of the Republic of Poland April the 2nd 1997 (Journal of Laws of 1997, No 78, item 483 as amended).
Fleszer, D. (2019). Inicjatywa lokalna jako forma realizacji zadania publicznego. Samorząd Terytorialny, 6, 39-47.
Gawłowski, R. (2018). Inicjatywa lokalna jako przykład koprodukcji usług publicznych. Zarządzanie Publiczne, 2018, 171-183. https://doi.org/10.4467/20843968ZP.18.013.8451
Goworek, K. (2015). Elementy demokracji deliberacyjnej jako sposób na zwiększenie partycypacji obywateli w polskim życiu publicznym. Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM, (11), 161-178. https://doi.org/10.4467/20843968ZP.18.013.8451
Hajdys, D. (2013). Uwarunkowania partnerstwa publiczno-prywatnego w finansowaniu inwestycji jednostek samorządu terytorialnego (Conditions for public-private partnership in financing investments of local government units). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hajdys, D. (2016). Partnerstwo publiczno-prywatne w samorządowej infrastrukturze drogowej w Polsce. Studia Ekonomiczne, 273, 119-131.
Halemba, P., Franczak, A. & Grzeganek-Więcek, B. (2014). Hybrydowe modele partnerstwa publiczno-prywatnego jako determinanta realizacji inwestycji sportowych i turystycznych w warunkach kryzysu finansowego. In K. Mrozowicz & P. Halemba (Eds.). Problemy potencjału społecznego organizacji turystycznych i sportowych w spektrum wielowymiarowych aspektów zarządzania. Tom pierwszy. (pp. 227-253). Katowice: AWF Katowice.
Hausner, J. (Ed.). (1999). Komunikacja i partycypacja społeczna (Communication and social participation), Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej.
Hełdak, M. & Stacherzak, A. (2011). Opłaty adiacenckie z tytułu podziału nieruchomości na terenie miasta Wrocławia. Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości, 19(4), 109-119.
Hyski, M. (2009). Problemy samoopodatkowania się mieszkańców gminy. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich, 04, 135-147.
Jasiołek, J. (2011). Wykorzystanie katastru w procesach gospodarowania nieruchomościami. Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości, 19(4), 71-80.
Jaworski, J., Prusaczyk, A., Tułodziecki, A. & Wolanin, M. (2017). Ustawa o gospodarce nieruchomościami: komentarz (Real Estate Management Act. Comment.). Warszawa: Wydawnictwo CH Beck.
Kańduła, S. (2008). Opłata adiacencka jako źródło dochodów gmin. Finanse Komunalne, 4.
Kosikowski, C. & Ruśkowski, E. (1995). Finanse i prawo finansowe (Finance and financial law). Warszawa: KiK.
Kotus, J., Sowada, T. & Rzeszewski, M. (2019). Ponad górne szczeble „drabiny partycypacji”: koncepcja Sherry Arnstein po pięciu dekadach. Studia Socjologiczne, 3(234), 31-54. https://doi.org/10.24425/sts.2019.126151
Kowalik, I. (2014). Zastosowanie koncepcji CRM w samorządzie terytorialnym a koprodukcja usług publicznych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 354, 104-115.
Kubas, S. (2015). Konsultacje społeczne jako przejaw obywatelskiej partycypacji w lokalnym życiu publicznym na przykładzie miasta Katowice. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K–Politologia, 21(2), 169-187. https://doi.org/10.1515/curie-2015-0009
Michels, A. (2011). Innovations in democratic governance: how does citizen participation contribute to a better democracy? International Review of Administrative Sciences, 77(2), 275-293. https://doi.org/10.1177/0020852311399851
Mikołajczyk, D. P. (2010). Teoretyczne aspekty partnerstwa publiczno-prywatnego – zalety, wady, bariery rozwoju w Polsce oraz związek z ideą nowego zarządzania publicznego, prywatyzacji i zamówień publicznych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 243, 109-124.
Mikolik, M. (2013). Uczestnictwo podmiotów prywatnych w budowie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Administracja Teoria Dydaktyka Praktyka, 4, 110-129.
Mojkowski, K. (2016). Pięć lat inicjatywy lokalnej. Porównanie przepisów dotyczących inicjatywy lokalnej z praktyką ich stosowania w latach 2010-2014 (Five years of local initiative. Comparison of the regulations on the local initiative with the practice of their application in 2010-2014), Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
NIK. (2018). Informacja o wynikach kontroli, pt. Realizacja zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej. https://www.nik.gov.pl/plik/id,20201,vp,22821.pdf
Olech, A. & Kaźmierczak, T. (2011). Modele partycypacji publicznej. In A. Olech (Ed.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej. (pp. 102-109). Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Piasecki, A. (2017). Szanse i zagrożenia lokalnej demokracji w Polsce. Zarys problematyki. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K–Politologia, 23(2), 183-194. https://doi.org/10.17951/k.2016.23.2.183
Piasecki, A. K. (2005a). Demokracja bezpośrednia w Polsce lokalnej – błędny model, zła praktyka. Studia Regionalne i Lokalne, 6(21), 67-84.
Piasecki, A. K. (2005b). Referenda w III RP (Referenda in the Third Republic of Poland). Warszawa: PWN.
Poniatowicz, M. (2011). Partnerstwo publiczno-prywatne w sektorze samorządowym a problematyka lokalnego długu publicznego. OPTIMUM. Studia Ekonomiczne 33(51), 33-53.
Pyka, A. (2013), Hybrydowe modele PPP w warunkach gospodarki polskiej. Journal of Mangement and Finance, 11(2), 325-338.
Rolbiecki, R. (2007). Możliwości wykorzystania kapitału prywatnego w finansowaniu infrastruktury transportu jako czynnika determinującego rozwój systemów i usług logistycznych. Logistyka, 1, 78-83.
Rytel-Warzocha A., & Uziębło, P. (2013), Aktualne tendencje związane ze wzmocnieniem partycypacji mieszkańców na poziomie lokalnym. In Z. Witkowski & A. Bień-Kacała (Eds.). Samorządy w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, Toruń.
Serowaniec, M. (2016). Inicjatywa lokalna jako instrument partycypacji obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć na poziomie lokalnym. In W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckhardt & P. Steciuk (Eds.). Prawo naszych sąsiadów, tom I. Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie – dobre praktyki. (pp. 252-264). Rzeszów-Przemyśl.
Shirk, J. L., Ballard, H. L., Wilderman, C. C., Phillips, T., Wiggins, A., Jordan, R. & Bonney, R. (2012). Public participation in scientific research: a framework for deliberate design. Ecology and society, 17(2). http://dx.doi.org/10.5751/ES-04705-170229
Siemiński, W. (2015). Zdefiniowane zjawiska partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym i w kształtowaniu przestrzeni. Samorząd Terytorialny, 12, 46-54.
Stelmaszczyk, Ł. (2016). Społeczna inicjatywa lokalna w zakresie realizacji inwestycji (na przykładzie Poznania i Bydgoszczy). Studia i Prace WNEiZ US, 46/2, 295-304. https://doi.org/10.18276/sip.2016.46/2-25
Sulczewska, K. (2014). Opłata planistyczna i opłata adiacencka – uzasadnienie aksjologiczne i analiza porównawcza. Studia Prawno-Ekonomiczne, t. XCII, 129-147.
Swianiewicz, P., Klimska, U. & Mielczarek, A. (2004). Nierówne koalicje. Liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem (Unequal coalitions. City leaders in search of a new development management model), Warszawa.
The amended Act of 24 April 2003 on public benefit and volunteer activity (Journal of Laws of 2020 item 1057).
Webler, T. & Tuler, S. (2002). Unlocking the puzzle of public participation. Bulletin of science, technology & society, 22(3), 179-189.
Wielańczyk-Grzelak, E. (2015), Budowa drogi publicznej przez inwestora prywatnego cz. 2. Ziemski Biznes. https://ziemskibiznes.pl/drukuj-aktualnosc.html&strona=130
Wójcicki, M. (2013). Pojęcie, istota i formy partycypacji społecznej w procesie planowania przestrzennego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, (24), 169-184.
Wójcik, M. (2016). Drabina partycypacji obywatelskiej na poziomie polskiego samorządu lokalnego. Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, 1 Zarządzanie w sektorze publicznym i prawnym, 215-229.
Zielińska, E. & Kraszewski, D. (2019). Narzędzia partycypacji lokalnej w Polsce w latach 2014-2017. Konsultacje społeczne, inicjatywa lokalna, inicjatywa uchwałodawcza (Tools of local participation in Poland in 2014-2017. Public consultations, local initiative, resolution initiative). Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Ziniewicz, M. A. (2011). Analiza prawno-porównawcza opłat adiacenckich oraz opłaty planistycznej. Studia i Materiały Towarzystwa Naukowego Nieruchomości, 19(4), 91-106.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Czasopismo Ekonomia i Środowisko