Słowa kluczowe
climate change
barriers
environment
Jak cytować
Abstrakt
Problem osiągania celów klimatycznych staje się obecnie jednym z najważniejszych wyzwań przed jakim stanęła ludzkość, ponieważ zmiany klimatu i ich konsekwencje stają się coraz bardziej widoczne i coraz lepiej udokumentowane oraz ujawniane w przygotowywanych raportach, w zawieranych kolejnych międzynarodowych porozumieniach, a także w organizowanych cyklicznie szczytach klimatycznych. Do napisania tego artykułu skłoniły jego autorów dwie przesłanki – po pierwsze: coraz częściej pojawiające się postulaty dotyczące konieczności ujawniania nie tylko głównych celów klimatycznych ale także celów pośrednich oraz po drugie – wnioski wynikające z dokonanej w naszych wcześniejszych publikacjach analizy celów środowiskowych w ramach systemów zarządzania środowiskowego. Z całą pewnością istnieje wiele czynników wpływających na proces osiągania celów klimatycznych ale ich siła oddziaływania na urzeczywistnianie tych celów jest bardzo zróżnicowana, podobnie jak przyczyny tego zróżnicowania. W niniejszym artykule postanowiliśmy dokonać inwentaryzacji głównych barier utrudniających realizację tych celów, zwłaszcza występujących w otoczeniu organizacji, bez sięgania po skomplikowane procesy wytyczania celów środowiskowych w ramach stosowanych koncepcji czy systemów zarządzania. Koncertujemy w tym artykule przede wszystkim uwagę na braku jednolitej polityki osiągania celów pośrednich, a w konsekwencji i celów głównych, znaczeniu społecznej świadomości zagrożeń, dominacji perspektywy krótkoterminowej, konsekwencjach braku jednolitych przepisów prawnych i jednolitych rynków, znaczeniu nierówności i braku sprawiedliwości klimatycznej oraz na ważniejszych ograniczeniach zasobowych i politycznych
Bibliografia
Abriszewski, K. (2008). Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci Bruno Latoura. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas”.
Annual activity report (2020). Joint Research Centre. EU monitor. https://www.eumonitor.eu/ [date of access: 12.12.2021].
AR6 Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Report IPPC (2021, September 22). https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/
ARI, İ. (2017) ‘The Interconnection between Sustainable Development Goals and the Climate Change Negotiations: The Paris Agreement Case’, Alternative Politics / Alternatif Politika, pp. 27-45.
Beldowicz, A. (2022, February 2). UE ograniczy emisje o 55% do 2030 roku Ekolodzy chcą więcej. https://klimat.rp.pl.klimat.zielone.technologie
Bloomberg New Energy (2021, December 8). https://about.newenergyfinance.com/new-energy-outlook
Boodoo, Z., Mersmann, F., & Olsen, K.H. (2018). The implications of how climate funds conceptualize transformational change in developing countries. Climate & Development, 10(8), pp. 673-686 https://doi.org/10.1080/17565529.2018.1442788
Borys, T. (2006). Istota i rozwój analizy przyczynowo-skutkowej z wykorzystaniem wskaźników. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Gospodarka a Środowisko, 5 (1115 Zarządzanie środowiskiem-gospodarka przestrzenna-zarządzanie jakością), 60-69.
Borys, T., (2016). O dwóch komplementarnych ujęciach nowego paradygmatu konsumpcji. In K. Kociszewski (ed.) Rozwój trwały i zrównoważony (pp. 22-31). Prace Naukowe UE we Wrocławiu nr 452.
Bugdol, M., Borys, T., & Puciato, D. (2021). Conditions for Unethical Environmental Behavior in Organizations, Problemy Ekorozwoju – Problems of Sustainable Development, 16(2), 181-191, https://doi.org/10.35784/pe.2021.2.19
Caneiro Oliveira, L. et al. (2020). Taller educativo de Amnistía Internacional – Asturias: implicaciones de la producción de cobalto. Tiempo de Paz, (136), pp. 68–77.
Carbon inequality in 2030: Per capita consumption emissions and the 1.5⁰C goal (2021). https://policy-practice.oxfam.org/resources/carbon-inequality-in-2030-per-capita-consumption-emissions-and-the-15c-goal-621305/ [date of access: 08.11.2021].
Clark, M.A., Domingo, N.G., Colgan, K., Thakrar, S.K., Tilman, D., Lynch, J., ... & Hill, J.D. (2020). Global food system emissions could preclude achieving the 1.5 and 2 C climate change targets. Science, 370(6517), 705-708. https://www.science.org/doi/10.1126/science.aba7357
Cleaning up (2021, January 27). The Economist, pp. 56-57.
Climate Action Tracker (2020). https://climateactiontracker.org [date of access: 05.11.2021].
Climate change: What are the big polluters doing to cut carbon emissions? (2021). BBC News. https://www.bbc.com/news/58956714 [date of access : 05.11.2021].
Coming into its own (2021, February 27). The Economist, pp. 56-57.
Condition for green growth (2021, June 12). The Economist, pp. 16-18.
Deforestation: Which countries are still cutting down trees? (2021). BBC News. https://www.bbc.com/news/59136545 [date of access: 07.11.2021].
Dlaczego Chiny i Indie nie zrezygnują z węgla? (2021, November 16). https://forsal.pl/biznes/ekologia/artykuly/8292170,wegiel-rola-w-gospodarce-chin-i-indii.html [date of access: 21.02.2022].
Easterby-Smith, M., Thorne, R., & Jackson, P. (2015). Management and business research. Los Angeles-Singapore: Sage.
Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce i ich skutki (2022). https://zpe.gov.pl [date of access: 3.03.2022].
Elliot, A.J. (1999). Approach and avoidance motivation and achievement goals. Educational psychologist, 34(3), 169-189. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3403_3
Emisje gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej (2021). https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20180301STO98928/infografika-emisje-gazow-cieplarnianych-w-unii-europejskiej [date of access 12.02.2022].
EU’s (2000). Water Framework Directive.
Flachsland, C., & Levi, S. (2021). Germany’s Federal Climate Change Act. Environmental Politics, 30, pp. 118–140. https://doi.org/10.1080/09644016.2021.1980288
Fritsche, I., & Häfner, K. (2012). The Malicious Effects of Existential Threat on Motivation to Protect the Natural Environment and the Role of Environmental Identity as a Moderator. Environment & Behavior, 44(4), pp. 570–590. https://doi.org/10.1177/0013916510397759
Geiges, A., Nauels, A., Parra, P. Y., Andrijevic, M., Hare, W., Pfleiderer, P., ... & Schleussner, C. F. (2020). Incremental improvements of 2030 targets insufficient to achieve the Paris Agreement goals. Earth System Dynamics, 11(3), 697-708. https://doi.org/10.5194/esd-11-697-2020
Glasgow, D., Zhao, S., & Rai, S. (2021). Rethinking Climate Change Leadership: An Analysis of the Ambitiousness of State GHG Targets. Review of Policy Research, 38(4), pp. 398–426. https://doi.org/10.1111/ropr.12428
Global Carbon Project, (2018). https://www.globalcarbonproject.org/ [date of access: 11.02.2022].
Global Energy Monitor (2021). https://globalenergymonitor.org [date of access: 15.02.2022].
Global-challenges (2021). https://ec.europa.eu/environment/basics/global-challenges/consequences/index_pl.htm [date of access: 11.12.2021].
Grant me green but not yet (2021, June 19). The Economist, p. 25.
Green targets: Do governments meet them? (2021). BBC News. https://www.bbc.com/news/54988317 [date of access: 05.11.2021].
Heated debates. Climate change (2021, October 23). The Economist, pp. 60-61.
Hickel, J. (2019). The contradiction of the sustainable development goals: Growth versus ecology on a finite planet. Sustainable Development, 27(5), pp. 873-884. https://doi.org/10.1002/sd.1947
Hinsz, V. B. & Ployhart, R. E. (1998). Trying, Intentions, and the Processes by Which Goals Influence Performance: An Empirical Test of the Theory of Goal Pursuit. Journal of Applied Social Psychology, 28(12), pp. 1051-1066. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.1998.tb01667.x
https://www.bbc.com/news/58956714 [date of access: 05.11.2021].
https://corpgov.law.harvard.edu/2018/02/12/ceo-tenure-rates/ [date of access: 4.03.2020].
İzzet, A.R.I. (2017). The Interconnection between Sustainable Development Goals and the Climate Change Negotiations: The Paris Agreement Case. Alternatif Politika, 9(Special), 27-45.
Jerez, B., Garcés, I., & Torres, R. (2021). Lithium extractivism and water injustices in the Salar de Atacama, Chile: The colonial shadow of green electromobility. Political Geography, 87, p. N.PAG. https://doi.org/10.1016/j.polgeo.2021.102382
Johnsson, F. et al. (2020). The framing of a sustainable development goals assessment in decarbonising the construction industry – Avoiding “Greenwashing”. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 131, p. N.PAG. https://doi.org/10.1016/j.rser.2020.110029
JRC Annual Report (2019). https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC123071 [date of access: 12.02.2020].
Khan, Z., Vagin, M., & Crispin, X. (2020). Can Hybrid Na–Air Batteries Outperform Nonaqueous Na–O2 Batteries? Advanced Science, 7(5), pp. 1-17. https://doi.org/10.1002/advs.201902866
King, I.M. (1992). King’s theory of goal attainment. Nursing Science Quarterly, 5(1), 19-26. https://doi.org/10.1177/089431849200500107
Luthra, S., Kumar, S., Kharb, R., Ansari, M.F., & Shimmi, S.L. (2014). Adoption of smart grid technologies: An analysis of interactions among barriers. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 33, pp. 554–565. https://doi.org/10.1016/j.rser.2014.02.030
McBride, L.A., Hope, A.P., Canty, T.P., Bennett, B.F., Tribett, W.R., & Salawitch, R.J. (2021). Compare CMIP6 historical climate simulations and future projected warming to an empirical global climate model. Earth System Dynamics, 12(2), 545-579. https://doi.org/10.5194/esd-12-545-2021
McGrath, M. (2021). COP26: Time to sober up. BBC News. https://www.bbc.com/news/science-environment-59193769 [date of access: 07.11.2021].
McWhorter, J. (2017, January 21). How to listen to Donald Trump every day for years. The New York Times. https://www.nytimes.com/2017/01/21/opinion/sunday/how-to-listen-to-donald-trump-every-day-for-years.html [date of access: 20.05.2020] after Płachciak, A. (2021).
Morrison, S. (2021). Australia PM to attend COP26 summit after global pressure. https://www.bbc.com/news/world-australia-58907526 [date of access 05.11.2021].
Najwięksi emitenci (2021). https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/najwieksi-emitenci-co2-na-swiecie-polska-na-18-miejscu/8mb5zzs [date of access: 21.02.2022].
Pan, J. (2020). Target Orientation of Addressing Climate Change During the Period of the 14th Five-Year Plan. Chinese Journal of Urban & Environmental Studies, 8(2), p. N.PAG. https://doi.org/10.1142/S2345748120500074
Park, M., Song, R., & Jeong, J. O. (2017). Effect of goal attainment theory based education program on cardiovascular risks, behavioural modification, and quality of life among patients with the first episode of acute myocardial infarction: Randomized study. International journal of nursing studies, 71, 8-16. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2017.02.019
Peeters, M., & Athanasiadou, N. (2020). The continued effort sharing approach in EU climate law: Binding targets, challenging enforcement? Review of European Comparative & International Environmental Law, 29(2), pp. 201-211 https://doi.org/10.1111/reel.12356
Płachciak, A. (2021). Postprawdziwa polityka klimatyczna Donalda Trumpa. Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, 83(4), 257-270.
Popkiewicz, M. (2016). Obalamy mity klimatyczne. https://www.cire.pl/artykuly/opinie/118098-popkiewicz-obalamy-mity-klimatyczne [date of access 24.02.2022].
Porozumienie Paryskie (2016). Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.
Pye, S., Broad, O., Bataille, C., Brockway, P., Daly, H.E., Freeman, R., ... & Watson, J. (2021). Modelling net-zero emissions energy systems requires a change in approach. Climate Policy (Earthscan), 21(2), pp. 222-231. https://doi.org/10.10/80/14693062.2020.1824891
Red in robe, green in thought (2021, May 8). The Economist, p. 22.
Rekker, S.A.C., Humphrey, J.E. and O’Brien, K.R. (2021). Do Sustainability Rating Schemes Capture Climate Goals? Business & Society, 60(1), pp. 125-160. https://doi.org/10.1177/0007650319825764
Rosa, L., Sanchez, D.L., Realmonte, G., Baldocchi, D., & D’Odorico, P (2021). The water footprint of carbon capture and storage technologies. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 138, p. N.PAG. https://doi.org/10.1016/j.rser.2020.110511
Rosja planuje osiągnąć neutralność klimatyczną do 2060 roku (2021). https://biznesalert.pl/rosja-planuje-osiagnac-neutralnosc-klimatyczna-do-2060-roku/ [date of access: 24.02.2022].
Rząd za ceny energii wini UE, Koalicja Klimatyczna wini rząd (2022). https://klimat.rp.pl [date of access: 3.03.2022].
Severo, E.A., Guimarães, J.C.F.D., Dellarmelin, M.L., & Ribeiro, R.P. (2019). The Influence of Social Networks on Environmental Awareness and the Social Responsibility of Generations. BBR. Brazilian Business Review, 16(5), 500-518. https://doi.org/10.15728/bbr.2019.16.5.5
Shumpeter (2021, July 10). Keeping it in the ground. The Economist, p. 60.
Statistical Review of World Energy (2021). https://www.bp.com/content/dam/bp/business-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-economics/statistical-review/bp-stats-review-2021-full-report.pdf [date of access 24.02.2022].
Szymusiak, T. (2013). Social and economic benefits of Presumption and Lead User Phenomenon in Germany – Lessons for Poland. In Sustainability Innovation, Research Commercialization and Sustainability Marketing, Sustainability Solutions. Kraków.
The Bank of England says cutting carbon could push up prices (2021). BBC News, https://www.bbc.com/news/business-59172004 [date of access: 5.11.2021].
The great disrupter. Special report Business and Climate Change (2020, August 10). The Economist, pp. 40-45.
The switch (2021, February 20). The Economist, p. 13.
Todić, D. (2020). „Klimatska pravda” i Pariski sporazum o klimi u svetlu ciljeva smanjenja emisija gasova sa efektom staklene bašte. Medunarodni Problemi, 72(3), pp. 467–498. https://doi.org/10.2298/MEDJP2003467T
Tomaselli, M.F., Sheppard, S.R., Kozak, R., & Gifford, R. (2019). What do Canadians think about economic growth, prosperity and the environment? Ecological Economics, 161, 41-49. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2019.03.007
Tong, D., Zhang, Q., Zheng, Y., Caldeira, K., Shearer, C., Hong, C., ... & Davis, S.J. (2019). Committed emissions from existing energy infrastructure jeopardise the 1.5 °C climate target. Nature, 572(7769), pp. 373-377. https://doi.org/10.1038/s41586-019-1364-3
Tosi, H. L., Rizzo, J. R. and Carroll, S. J. (1970). Setting Goals In Management By Objectives’, California Management Review, 12(4), pp. 70-78. https://doi.org/10.2307/41164307
Von Bertalanffy, L. (1984). Ogólna teoria systemów. Warszawa: PWN.
What is net-zero, and how are the UK and other countries doing? (2021). BBC News. https://www.bbc.com/news/science-environment-58874518 [date of access: 05.11.2021].
Woźniak, M.G. (2004). Wzrost gospodarczy. Podstawy teoretyczne. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
Zaval, L., Markowitz, E.M, & Weber, E.U. (2015). How will I be remembered? Conserving the environment for the sake of one’s legacy. Psychological Science, 26, 231–236. https://doi.org/10.1177/0956797614561266
Zmiana klimatu (2021). https://www.nn.pl/blog/posts/2020/zmiana-klimatu-jak-ie-sa-przyczyny-i-skutki.html [date of access: 05.01.2022].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Czasopismo Ekonomia i Środowisko