Słowa kluczowe
adaptacja
planowanie przestrzenne
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem badań zaprezentowanych w niniejszym opracowaniu jest ocena wykorzystania narzędzi planowania przestrzennego w miejskich planach adaptacji do zmian klimatu na przykładzie 15 miast polskich liczących ponad 100 tys. mieszkańców. Ocena została przeprowadzona za pomocą trzyetapowej analizy opisowej. Na pierwszym jej etapie dokonana została identyfikacja tematycznych obszarów adaptacji, w których wykorzystane zostały narzędzia planowania przestrzennego. Na jej drugim etapie, na tle ogólnego przeglądu narzędzi planowania przestrzennego, wskazano te, które można było przypisać do wyróżnionych tematycznych obszarów adaptacji miast do zmian klimatu. Natomiast na jej trzecim, ostatnim etapie dokonano zsumowania wykorzystanych narzędzi oraz poddano je syntetycznej charakterystyce z wykorzystaniem wybranych kryteriów.
Przeprowadzone badania stanowią pierwszą, wstępną próbą empirycznej weryfikacji powszechnie wysuwanej w literaturze hipotezy, że planowanie przestrzenne i polityka przestrzenna odgrywają kluczową rolę w procesie adaptacji miast do zmian klimatu.
Bibliografia
Averchenkova, A., & Bassi, S. (2016). Beyond the targets: assessing the political credibility of pledges for the Paris Agreement, London: Centre for Climate Economics and Policy and Grantham Research Institute on Climate Change and the Environment. https://eprints.lse.ac.uk/65670/
Aylett, A. (2015). Institutionalising the urban governance of climate change adaptation: Results of an international survey. Urban Climate, 14, 416.
Bowen, K. J., & Friel, S. (2012). Climate change adaptation: Where does health fit in agenda? Globalization and Health, 8(10), 17.
Carter, J. G., Cavan, G., Connelly, A., Guy, S., Handley, J., & Kazmierczak, A. (2015). Climate change and the city: Building capacity for urban adaptation. Progress in Planning 95, 166.
Chrobak, K., & Kryczka, P. (2020). The Comparison of urban policy documents in the context of adaptation to climate change – case study of Wrocław, Space & Form, 42, 147160.
Corry, O., & Jorgensen, D. (2015). Beyond ‘dennies’ and ‘believers’: Towards a map of the polities of climate change. Global Environmental Change, 32, 165174.
Czarnecki, A. (2015). O spójności w planowaniu strategicznym dla rozwoju obszarów wiejskich. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, XVII (6), 4449.
Drzazga, D. (2018). Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrument osiągania sustensywnego rozwoju (Systemic Preconditions of Spatial Planning as a Tool for Sustainable Development), Łódź: Publishing House of the University of Łódź.
DuPuis, N., & McFarland, C. K. (2016). Paying for local infrastructure in a new era of federalism: A statebystate analysis. Washington: National League of Cities. http://www.nlc.org/resource/localinfrastructurefundingreport
Eriksen, S., Nightingale, A., & Eakin, H. (2015). Reframing adaptation: The political nature of climate change adaptation. Global Environmental Change, 35, 523533.
Gendźwiłł, A. (2017). Zdecentralizowana adaptacja? Opinie władz lokalnych o zmianach klimatu i lokalnej polityce adaptacji do zmian klimatycznych. Studia Regionalne i Lokalne, 2(68), 3138.
Gore, C. D., & Robinson, P. (2009). Local government response to climate change: Our last, best hope? In H. Selin, I S.D. VanDeveer (Eds.). Change climate in North American politics. Institutions, policymaking, and multilevel governance. (pp. 137158). Cambridge, MA: MIT Press.
Hurlimann, A., Moosavi, S., & Browne, G.R. (2021). Urban planning policy must do more to integrate climate change adaptation and mitigation actions, Land Use Policy, 101, 19.
IPPC 2007: The Physical Science Basis. Report. (2021, September 22). https://www.ipcc.ch/report/ar4/wg1/
IPPC 2013: The Physical Science Basis. Report. (2021, September 22). https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/
IPPC 2021: The Physical Science Basis. Report. (2021, September 22). https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/
Johnson, K., & Breil, M. (2012). Conceptualizing urban adaptation to climate change. Findings from an applied adaptation assessment framework, CMCC Research Paper No. 131. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2077476
LegutkoKobus, P. (2017). Adaptacja do zmian klimatu jako wyzwanie polityki rozwoju miast w kontekście krajowym i europejskim (Adaptation to climate change as a challenge for urban development policies in the national and European context). Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk, 268, 8397.
Lesnikowski, A., Ford, J., Biesbroek, R., BerrangFord, L., Maillet, M., Araos, M., & Austin, S. E. (2017). What does the Paris agreement mean for adaptation? Climate Policy, 17, 825831.
Markowski, T. (2013). Teoria sprawiedliwości i interes publiczny jako podstawa budowania regulacyjnego systemu planowania przestrzennego: konceptualizacja problemu (Theory of justice and public interest as the foundation for building a regulatory system for spatial planning: conceptualization of the problem). In F. Kuźnik (Ed.). Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspek tywy.
(pp. 1223). Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, vol. CLIII.
Matthews, H. D., & Caldeira, K. (2008). Stabilizing climate requires nearzero emissions. Geophysical Research Letters, 35(4), 15.
Ministry of Environment. (2017). Podręcznik adaptacji dla miast. Wytyczne do przygotowania miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu (Adaptation Manual for Cities. Guidelines for the Preparation of a Municipal Plan for Adaptation to Climate Change). http://projektymiejskie.pl/wpcontent/uploads/2021/09/podrecznik_adaptacji_dla_miast_20191126.pdf
Morchain, D. (2018). Rethinking the framing of climate change adaptation. Knowledge, power, and politics. In S. Klepp & L. Chavez Rodriguez (Eds.). A critical approach to climate change adaptation. Discourses, politicies, and practices. (pp. 5573). New York, Oxon: Routledge.
Olazabal, M., Galarraga, I., Ford, J., Sainz De Murieta, E. & Lesnikowski, A. (2019). Are local climate adaptation policies credible? A conceptual and operational assessment framework. International Journal of Urban Sustainable Development, 11(3), 277296.
Pangsy-Kania, S. (2015). System zarządzania rozwojem w Polsce i rola w nim dokumentów strategicznych (Development management system in Poland and the role of strategic documents therein). Studia z Polityki Publicznej, 3(7), 121137.
Peterson, J. (2018). Multilevel governance and innovations in the financing of urban climate change strategies. In S. Hughes, E. K. Chu & S. G. Mason (Eds.). Climate change in cities. Innovations in multilevel governance. (pp. 281298). https://doi.org/10./007/9783319650036_14
Radziejowski, J. (2015). Planowanie przestrzenne jako sposób adaptacji do zmian klimatu i przeciwdziałania zjawisku rozlewania się miast (Spatial planning as a means of adapting to climate change and counteracting urban sprawl) In A. Kalinowska (Ed.). Miasto idealne – miasto zrównoważone. Planowanie przestrzenne terenów zurbanizowanych i jego wpływ na ograniczenie skutków zmian klimatu (pp. 4552). Warsaw: Center for Research on Natural Environment and Sustainable Development of Warsaw University.
Rawski, K. (2017). Analiza przewietrzania i wentylacji miasta Białegostoku (An analysis of ventilation and airing of the city of Białystok). Budownictwo i Inżynieria Środowiska, 3, 7578.
Rosenzweig, C., Solecki, W. D., Hammer, S. A., & S. Mehrotra S. (2011). Climate Change and Cities: First Assessment Report of the Urban Climate Change Research Network, Cambridge University Press, New York: Cambridge.
Simonet, G., & Fatorić, S. (2016). Does “adaptation to climate change” mean resignation or opportunity? Regional Environmental Change, 16, 789799.
The Charter of European Planning, Barcelona 2013. (2021, October). The Vision for Cities Regions – Territoires of Europe in the 21st Century. ECTP – CEU. https://inu.it/wpcontent/uploads/ECTPCEU_Charter_of_European_Planning_Illustrated_Executive_Summary.pdf
The Paris Agreement 2015. (2021, September). https://www.un.org/en/climatechange/parisagreement
Wilson, E. (2006). Adapting to Climate Change at the Local Level: The Spatial Planning Response, Local Environment: The International Journal of Justice and Sustainability, 11(6), 609625.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Czasopismo Ekonomia i Środowisko