Słowa kluczowe
wind energy
developmental barriers
fighting global warming
Jak cytować
Abstrakt
The discussion on renewable energy sources, especially wind and solar energy, conducted in Poland reveals diverse positions among representatives of science, business, local government, and government. It is generally accepted that renewable energy sources are an important factor in limiting global warming. However, it is also emphasised that this energy absorbs high costs related to, e.g. the acquisition of rare metals used in the production of wind turbines, with the disposal of used parts. The article aims to present the opinions of representatives of science, economic practice, and authorities as an expression of behaviour toward the problem of climate warming and renewable energy. An example of expressed opinions is the discussion in the public space, which is created by publications in magazines and non-serial literature. As a result of using the method of analysis of secondary materials, the article shows the diversity of views on the subject under study. Opposing views on the causes of global warming have found that wind energy can limit global warming, but it can also cause damage to the economy, landscape, and human health. Wind energy development is determined by legal, organisational, economic, and technological obstacles that are difficult to overcome in Poland. However, the need to develop renewable energy, including wind and solar energy, is supported by 85% of Polish society.
Bibliografia
Babbie, E. (2001). The Practice of Social Research. 9th Edition. New York: Wadsworth Thomson Learning.
Bennet, L., Hailey, J., Lomaro, P., Fitzgerald, A., Fuller, J., Lightfoot, J., Velenturf, A., & Trifonova, K. (2021). Sustainable decommissioning: wind turbine blade recycling report. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.15202.86723
Betakova, V., Vojar, J., & Sklenicka, P. (2015). Wind turbines location: How many and how far? Applied Energy, 151(C), 23-31. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2015.04.060
Bielewicz, J. (2022). „Zielona” inflacja już tu jest. Obserwator finansowy, 2, 20-21. (in Polish).
Bolwing, S., Bolkesjo, T. F., Klitkou, A., Lund, P. D., Bergaentzle, C., Borch, K., Olsen, O. J., Kirkerud, J. G., Chen, Y. K., Gunkel, P. A., & Skytte, K. (2020). Climate-friendly but social rejected energy-transition pathways: The integration of techno-economic and socio-technical approaches in the Nordic-Baltic region. Energy Research and Social Science, 67, 101559. https://doi.org/10.1016/j.erss.2020.101559
Chojnacki, I. (2021, October 7). Wiatraki mogą być podstawą polskiego systemu energetycznego. https://www.wnp.pl/energetyka/morskie-wiatraki-moga-byc-podstawa-polskiego-systemu-energetycznego,497392.html (in Polish).
Chojnacki, I. (2022, July 5). Reaktywacja po latach. Rząd otwiera drzwi wiatrakom na lądzie. https://www.wnp.pl/energetyka/reaktywacja-po-latach-rzad-otwiera-drzwi-wiatrakom-na-ladzie,599221.html (in Polish).
Ciepiela, D. (2022, May 27). Fenomenalnie nie jest. Branża OZE wylicza bariery rozwoju. https://www.wnp.pl/energetyka/fenomenalnie-nie-jest-branza-oze-wylicza-bariery-rozwoju,583482.html (in Polish).
ClientEarth. (2022). Badanie opinii na temat wiatrowej energii lądowej. https://www.clientearth.pl (in Polish).
Cohen, J. J., Reichl, J., & Schmidthaler, M. (2014). Re-focussing research efforts on the public acceptance of energy infrastructure: A critical review. Energy, 76, 4-9. https://doi.org/10.1016/j.energy.2013.12.056
Dyląg, B. (2022. April 11). Energia odnawialna uniezależni nas od Rosji, ale potykamy się o własne nogi. https://www.wnp.pl/energetyka/energia-odnawialna-uniezalezni-nas-od-rosji-ale-potykamy-sie-o-wlasne-nogi,567380.html (in Polish).
Fijak, M. (2022, June 1). Elektrownie wiatrowe: Lubelskie z dużym poparciem dla OZE. https://smoglab.pl/elektrownie-wiatrowe-lubelskie/ (in Polish).
Filipiak, J. (2022, June 19). Za globalne ocieplenie odpowiada ludzkość. https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news,92732,dr-j-filipiak-za-globalne-ocieplenie-odpowiada-ludzkosc.html (in Polish).
Frankfort-Nachmias, Ch., & Nachmias, S. (1996). Research Methods in the Social Sciences. New York: St. Martin’s Press.
Gamboa, G., & Munda, G. (2007). The problem of windfarm location: A social multi-criteria evaluation framework. Energy Policy, 35(3), 1564-1583. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2006.04.021
Gates, B. (2021). Jak ocalić świat od katastrofy klimatycznej. Warszawa: Wydawnictwo Agora. (in Polish).
Gryz, J., Podraza, A., & Ruszel, M. (2018). Bezpieczeństwo energetyczne. Koncepcje, wyzwania i interesy. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe. (in Polish).
Gurgul, A. (2022, April 4). Dania stawia na wiatraki i wyspy energii na morzu. Ale wcześniej zwiększy wydobycie gazu, by przesyłać go do Polski. https://wyborcza.pl/7,177851,28351732,dania-polyka-klimatyczno-energetyczna-zabe-zbuduje-wiecej-wiatrakow.html (in Polish).
Hajto, M., Cichocki, Z., Bidłasik, M., Borzyszkowski, J., & Kusmierz, A. (2017). Constraints on Develop-ment of Wind Energy in Poland due to Environmental Objectives. Is There Space in Poland for Wind Farm Siting? Environmental Management, 59, 204-217. https://doi.org/10.1007/s00267-016-0788-x
Jasiński, A. W., Kocejko, P., Matuszczak, K., Szulczyk, J., & Zagubień, A. (2022). Elektrownie wiatrowe w środowisku człowieka. Lublin: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. Komitet Inżynierii Środowi-ska. (in Polish).
Jedlak, K., & Żylińska, J. (2021, September 13). Prezes KGHM: Miedź będzie rozchwytywana. https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/8242631,prezes-kghm-chludzinski-miedz-atom-wywiad.html (in Polish).
Klaus, V. (2007). Błękitna planeta w zielonych okowach. Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA. (in Polish).
Kleiber, M. (2014). Jaka jest przyszłość globalnej polityki klimatycznej. https://edgp.gazetaprawna.pl/e-wydanie/53513,10-grudnia-2014/64304,DZIENNIK-GAZETA-PRAWNA/499485,Jaka-jest-przyszlosc-globalnej-polityki-klimatycznej.html (in Polish).
Kolendow, P. (2016). Regionalna analiza przydatności terenów do rozwoju energetyki wiatrowej w świetle wybranych uwarunkowań. Ekonomia i Środowisko, 57(2), 175-189. https://www.ekonomiaisrodowisko.pl/journal/article/view/288/281 (in Polish).
Krug, F., & Lewke, B. (2009). Electromagnetic Interference on Large Wind Turbines. Energies, 2(4), 1118-1129. https://doi.org/10.3390/en20401118
Landeta-Manzano, B., Arana-Landin, G., Calvo, P. M., & Heras-Saizarbitoria, I. (2018). Wind energy and local communities: A manufacturer’s efforts to gain acceptance. Energy Policy, 121(C), 314-324. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.05.034
Mastalerz, P. (2005). Ekologiczne kłamstwa/ekowojowników. Wrocław: Wydawnictwo Chemiczne. (in Polish).
Merton, R. (1982). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Na-ukowe. (in Polish).
Ministerstwo Klimatu i Środowiska. (2020). Energia wiatrowa – lądowa i morska. Raport z badania. https://www.gov.pl/attachment/744a6a05-7000-46f9-afff-2797b503248b (in Polish).
Ministerstwo Klimatu i Środowiska. (2021). Co mieszkańcy Polski sądzą o energetyce wiatrowej? https://www.gov.pl/web/klimat/co-mieszkancy-polski-sadza-o-energetyce-wiatrowej. (in Polish).
Ministerstwo Klimatu i Środowiska. (2022). Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkań-ców Polski. Raport z badań trackingowych. https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/badania-swiadomosci-ekologicznej (in Polish).
Missirian, A., & Schlenker, W. (2017). Asylum Applicactions Respond to Temperature Fluctuatios. Science, 358(6370), 1610-1614. https://doi.org/10.1126/science.aao0432
Onakpoya, I. J., O’Sullivan, J., Thompson, M. J., & Heneghan, C. J. (2015). The effect of wind turbine noise on sleep and quality of life: A systematic review and meta-analysis of observational studies. Envi-ronment International, 82, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.envint.2015.04.014
Palmer, W. K. G. (2018). Wind Turbine Public Safety Risk, Direct and Indirect Health Impacts. Journal of Energy Conservation, 1(1), 41-78. https://doi.org/10.14302/issn.2642-3146.jec-18-2416
Pawlas, K. (2009). Wpływ ultradźwięków i hałasu o niskich częstotliwościach na człowieka – przegląd czasopiśmiennictwa. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, 60(2), 27-64. (in Polish).
Pedersen, E., & Larsman, P. (2009). The Impact of visual factors on noise annoyance among people living in the vicinity of wind turbines. Journal of Environmental Psychology, 28(4), 379-389. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2008.02.009
Pitron, G. (2020). Wojna o metale rzadkie. Ukryte oblicze transformacji energetycznej i cyfrowej. Warsza-wa: Wydawnictwo Kogut. (in Polish).
PortalSamorządowy. (2022a, May 30). Rośnie akceptacja mieszkańców dla energetyki wiatrowej. Jeden ważny powód. https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/rosnie-akceptacja-mieszkancow-dla-energetyki-wiatrowej-jeden-wazny-powod,380422.html (in Polish).
PortalSamorządowy. (2022b, June 13). Konieczna szybka zmiana prawa, by umożliwić budowę wiatra-ków. https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/konieczna-szybka-zmiana-prawa-by-umozliwic-budowe-wiatrakow,383712.html (in Polish).
PSEW. (2022, July 14). Polacy zdecydowanie popierają wprowadzane zmiany, które uwolnią wiatr na lądzie. http://psew.pl/polacy-zdecydowanie-popieraja-wprowadzane-zmiany-ktore-uwolnia-wiatr-na-ladzie/ (in Polish).
PSPA. (2022). Raport – PSPA – Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych. https://pspa.com.pl>tag>raport-pl (in Polish).
PulsHR. (2022). W energetyce brakuje młodych pracowników. https://www.pulshr.pl/edukacja/w-energetyce-brakuje-mlodych-pracownikow,90236.html (in Polish).
Radun, J., Maula, H., Saarinen, P., Keranen, J., Alakoivu, R., & Hoingisto, V. (2022). Health effects of wind turbine noise and road traffic noise on people living near wind turbines. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 157, 112040. https://doi.org/10.1016/j.rser.2021.112040
Rynekelektryczny. (2022). Struktura produkcji energii elektrycznej w maju. https://www.rynekelektryczny.pl/wiadomosci/ (in Polish).
Rynekelektryczny. (2023). Moc zainstalowanych farm wiatrowych na tle innych OZE. https://www.rynekelektryczny.pl/moc-zainstalowana-farm-wiatrowych-w-polsce/ (in Polish).
Sikora, J., & Wartecka-Ważyńska, A. (2015). Walory turystyczne parków krajobrazowych a farmy wiatro-we. Ekonomia i Środowisko, 54(3), 56-66. https://bibliotekanauki.pl/articles/96297 (in Polish).
Sikora, P. (2021, January 21). Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) w Polsce. https://serwisy.gazetaprawna.pl/energetyka/artykuly/8077402,zrodla-energii-odnawialnej-w-polsce-oze-odnawialne-zrodla-energii-elektrycznej.html (in Polish).
Sklenicka, P., & Zouhar, J. (2018). Predicting the visual impact of onshore wind farms via landscape indi-ces: A method for objectivizing planning and decision processes. Applied Energy, 209, 445-454. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2017.11.027
Sobczyk-Grygiel, B. (2022, April 6). Odnawialne źródła powinny mieć priorytet. https://serwisy.gazetaprawna.pl/energetyka/artykuly/8395583,energia-odnawialne-zrodla.html (in Polish).
Sobieraj, K. (2017). Wpływ porozumienia paryskiego na zmianę polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej i unijnych regulacji prawnych w tym zakresie. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjo-logiczny, LXXIX(4). http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_rpeis_2017_79_4_14/c/11859-11954.pdf (in Polish).
Solecki, A. (2021, July 4). Węglowy Zielony Ład. https://dorzeczy.pl/ekonomia/190261/weglowy-zielony-lad.html (in Polish).
Sommer, M. (2021, June 15). Ekolodzy ułatwiają zielony zwrot. https://serwisy.gazetaprawna.pl/ekologia/artykuly/8191279,polskie-firmy-green-washing-ekologia.html (in Polish).
Sommer, M. (2022a, February 15). Unijny greenwashing palenia drewna. Szykuje się kolejna batalia o zielona taksonomię. https://serwisy.gazetaprawna.pl/ekologia/artykuly/8357524,batalia-o-zielona-taksonomie-palenie-drewna-bioenergia.html (in Polish).
Sommer, M. (2022b, March 1). Sojusz na rzecz atomu w UE powoli się konsoliduje. https://serwisy.gazetaprawna.pl/energetyka/artykuly/8670090,unia-europejska-energia-atomowa-sojusz.html (in Polish).
Stodolak, S. (2022, March 25) Umysł spustoszony. Dlaczego ulegamy dezinformacji? https://www.gazetaprawna.pl/magazyn-na-weekend/artykuly/8386893,rosyjska-propaganda-putin-umysl-spustoszony.html (in Polish).
Sudra, P., & Bida-Wawryniuk, Z. (2018). Uwarunkowania planistyczno-prawne lokalizacji elektrowni wia-trowych w Polsce i w innych krajach europejskich. Człowiek i Środowisko, 41(2), 67-94. https://www.researchgate.net/publication/329947096_Uwarunkowania_planistyczno-praw-ne_lokalizacji_elektrowni_wiatrowych_w_Polsce_i_w_innych_krajach_europejskich_Czlowiek_i_Srodowisko_41_2_2018 (in Polish).
Van Kamp, I., & van den Berg, F. (2021). Health effects related to wind turbine sound: An update. Interna-tional journal of environmental research and public health, 18(17), 9133. https://doi.org/10.3390/ijerph18179133
Warren, R., Price, J., Graham, E., Forstenhaeusler, N., & VanDerWal, J. (2018). The projected effect on in-sects, vertebrates, and plants of limiting global warming to 1.5°C rather than 2°C. Science, 360(6390), 791-795. https://doi.org/10.1126/science.aar3646
Westerlund, M. (2020). Social acceptance of wind energy in urban landscapes. Technology Innovation Management Review, 10(9), 49-62. https://doi.org/10.22215/timreview/1389
WNP. (2022a, June 13). Polsce grożą kary. Przez ładowarki do samochodów elektrycznych. https://www.wnp.pl/energetyka/polsce-groza-kary-przez-ladowarki-do-samochodow-elektrycznych,590941.html (in Polish).
WNP. (2022b, July 13). Cztery piąte ankietowanych za rozwojem lądowej energetyki wiatrowej. https://www.wnp.pl/energetyka/cztery-piate-ankietowanych-za-rozwojem-ladowej-energetyki-wiatrowej,602091.html (in Polish).
WNP. (2023, March 7). Prawie połowa Polaków za 700 m minimalnej odległości wiatraka od domów. https://www.wnp.pl/energetyka/prawie-polowa-polakow-za-700-m-minimalnej-odleglosci-wiatraka-od-domow,685349.html (in Polish).
Wolf, T. (2022). W Turcji powstaje największa elektrownia słoneczna w Europie. Zajmie powierzchnię 2600 boisk. https://www.wnp.pl/energetyka/w-turcji-powstaje-najwieksza-elektrownia-sloneczna-w-europie-zajmie-powierzchnie-2600-boisk,570240.html (in Polish).
Zarzecka, K. (2021, August 1). Krótka historia o tym, jak zielone technologie nie są ekologiczne. https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/krotka-historia-o-tym-jak-zielone-technologie-nie-sa-ekologiczne/ (in Polish).
Żurawski, W. (2022 June 17). Polska potrzebuje nowej strategii energetycznej. https://www.wnp.pl/energetyka/polska-potrzebuje-nowej-strategii-energetycznej,592348.html (in Polish).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Czasopismo "Economics and Environment"